Niemcy mają reputację jednego z najlepszych systemów opieki zdrowotnej na świecie, zapewniając swoim mieszkańcom kompleksowe ubezpieczenie zdrowotne. Ok. 85% populacji jest członkiem publicznego systemu opieki zdrowotnej. System jest uniwersalny i łączy ustawowe ubezpieczenie zdrowotne oraz prywatne fundusze. Koszty opieki zdrowotnej są ogromne i cały czas rosną. W 2010 roku niemiecki rynek usług zdrowotnych wyceniono na ok. 287,3 mld euro – 11,6% PKB i ok. 3510 euro na 1 mieszkańca.
Opieka społeczna w Niemczech
Według badania przeprowadzonego przez Europejski Konsumencki Indeks Zdrowia (Euro Health Consumer Index), w 2015 roku Niemcy zajęli 7. miejsce.
Początki niemieckiego systemu opieki zdrowotnej sięgają epoki średniowiecza. Wówczas rzemieślnicy byli członkami tzw. gildii, które zapewniły wczesną formę ubezpieczenia zdrowotnego opartą na zasadzie solidarności. Istniały także fundusze ubezpieczeniowe zorganizowane już na początku rewolucji przemysłowej. Te różne formy ubezpieczeń społecznych standaryzowano pod koniec XIX wieku za pomocą polityki społecznej doskonale nam znanego Otto von Bismarcka.
Ubezpieczenie zdrowotne zostało wprowadzone po raz pierwszy w 1883 roku.
Jego głównym celem było zapewnienie ubezpieczenia w przypadku choroby, głównie dla pracowników zajmujących się produkcją przemysłową i nieprzemysłową.
W tamtym czasie jedynie ok. 10% populacji miało ubezpieczenie zdrowotne. Obecnie jest to niemal 100%.
-
Rok później, w 1884 roku, wprowadzono ustawowe ubezpieczenie wypadkowe.
-
W 1889 roku na rynek wkroczyły fundusze emerytalne.
-
Nieco później, w 1927 roku, powstały ubezpieczenia na wypadek bezrobocia.
-
Dopiero w 1995 roku wprowadzono ubezpieczenia długoterminowe.
Obowiązkowe ubezpieczenie nazywa się w Niemczech Gesetzliche Krankenversicherung /GKV i dotyczy każdego, kogo zarobki brutto podlegają ustalonemu limitowi (Versicherungspflichtgrenze). Natomiast osoby, które zarabiają więcej, mają prawo wybrać prywatne ubezpieczenie – Private Krankenversicherung /PKV.
Wyjeżdżasz do Niemiec? Nie znasz w ogóle niemieckiego lub twój niemiecki jest słaby? Język to nie bariera, której nie pokonasz. Jeśli potrzebujesz pomocy w przejściu wszelkich formalności od strony technicznej – poproś o pomoc znajomego Niemca lub skonsultuj się z profesjonalnym tłumaczem.
Ubezpieczenie zdrowotne
Gesetzliche Krankenversicherung /GKV
To właśnie w GKV ubezpieczona jest przeważająca większość obywateli Niemiec. Do wyboru jest ponad 100 zakładów ubezpieczeń zdrowotnych. Różnią je ceny natomiast korzyści płynące z funduszy są w dużej mierze takie same. Należy jednak podkreślić, że każde z nich wyznacza inne priorytety. Są takie, które najmocniej dbają o alternatywne metody leczenia – aktualnie będące na czasie, inne działają bardziej w oparciu o programy bonusowe.
Wybierając swój zakład ubezpieczeń należy zwrócić uwagę na odpowiednie dodatkowe usługi i odpowiednią ilość usług:
-
Obsługa i zakres usług: są kasy chorych z rozległą siecią oddziałów, inne oferują porady online przez czat, wsparcie telefoniczne 24 h przez 7 dni w tygodniu i pomoc w zorganizowaniu drugiej opinii lekarskiej lub pomocy w umawianiu wizyt specjalistycznych.
-
Profilaktyka: niektóre badania czy szczepienia nie są objęte ustawową opieką. Nawet szczepienia, tj. ochrona przeciw grypie czy przeciwko HPV to są koszty dla ciebie.
-
Szczepienia zw. z podróżami do innych krajów: wiele firm ubezpieczeniowych przejmuje wszystkie lub niektóre niezbędne szczepienia w niektórych krajach.
-
Zasiłki rodzinne: w przypadku kobiet w ciąży i rodzin z dziećmi wiele zakładów ubezpieczeń zdrowotnych ma dodatkowe świadczenia.
-
Stomatologia: w tym przypadku niektóre usługi wymagają dotykowej częściowej lub całościowej płatności.
-
Medycyna alternatywna: fakt, że ubezpieczenie zdrowotne wspiera leczenie homeopatyczne lub osteopatyczne jest prawie normą. Jednak kwota zwracanych kosztów jest często ograniczona.
-
Taryfy: większość funduszy oferuje plany kwalifikowalności, które umożliwiają otrzymanie zwrotu kosztów lub specjalnych świadczeń. Taryfy te mają minimalny okres ważności od roku do trzech lat.
-
Programy bonusowe: większość funduszy wypłaca premie swoim członkom za spełnienie określonych wymagań. Np. niektóre firmy ubezpieczeniowe nagradzją osoby niepalące, inne koncentrują się na sporcie.
Ponad 70 mln osób korzysta z ustawowych ubezpieczeń zdrowotnych, ale nie każdy za nie płaci – dzieci są ubezpieczone rodzinnie bezpłatnie. Stąd istnieje ok. 17 mln nieskładkowych ubezpieczonych GKV i około 53 mln składkowych.
Główni gracze na rynku funduszy ubezpieczeniowych
-
Obecnie największym ubezpieczycielem w ustawowym ubezpieczeniu zdrowotnym jest Techniker Krankenkasse. Rejestruje ok. 9,9 mln osób.
-
Tuż za nim znajduje się jego wielki rywal, Barmer GEK, który obejmuje ok. 9,4 mln ubezpieczonych.
-
Trzecie miejsce należy do DAK-Gesundheit z 5,8 mln osób.
-
Na czwartym miejscu znajduje się AOK Bavaria, w której ubezpieczonych jest 4,2 mln osób.
-
Czołową piątkę liderów zamyka AOK Baden-Württemberg z 3 mln ubezpieczonych.
Jakie wymagania muszą być spełnione, aby być prawnie ubezpieczonym?
Nie ma żadnych warunków wstępnych, aby zostać członkiem ustawowego ubezpieczenia zdrowotnego. Z drugiej strony w Niemczech istnieje obowiązek ubezpieczenia. Oznacza to, że każdy obywatel musi mieć ubezpieczenie zdrowotne. Co więcej, ustawowe ubezpieczenie zdrowotne musi być adekwatne dla określonej grupy społecznej. Można wyróżnić:
-
pracowników, których roczny dochód nie przekracza 59 400 euro brutto (dane od 2018 roku),
-
emerytów,
-
stażystów,
-
osoby korzystające z zasiłków dla bezrobotnych,
Osoby prowadzące działalność na własny rachunek i osoby będące na tzw. samozatrudnieniu, a także urzędnicy i studenci mogą zawierać ubezpieczenie dobrowolne. Mają zatem wybór między GKV i PKV.
Stawki, świadczenia i koszty ubezpieczenia zdrowotnego
Taryfy w klasycznym sensie nie istnieją w ustawowym ubezpieczeniu zdrowotnym, ponieważ wszystkie zakłady ubezpieczeń zdrowotnych muszą świadczyć określone, legalnie uregulowane usługi.
Chociaż świadczenia z ustawowego ubezpieczenia zdrowotnego są przewidziane, istnieją różnice między zakładami ubezpieczeń zdrowotnych. Niektóre fundusze są zatem bardziej odpowiednie dla emerytów, ponieważ najlepiej odpowiadają na ich potrzeby, inne są przeznaczone dla osób, które wykazują duże zainteresowanie medycyną alternatywną.
Wiele zakładów ubezpieczeń zdrowotnych oferuje różne taryfy. Są one zazwyczaj ważne przez co najmniej jeden do trzech lat i pozwalają na specjalne świadczenia lub premie. Federalne Ministerstwo Zdrowia podaje, że np. w przypadku taryfy lekarza rodzinnego osoby ubezpieczone są zwolnione z dodatkowych opłat, jeżeli po raz pierwszy udają się do lekarza rodzinnego w przypadku choroby. Koszt takich taryf nie może być wyższy niż 20% całkowitej rocznej składki, jaką członek płaci za swoje ubezpieczenie zdrowotne.
Składki na ubezpieczenie zdrowotne
W Niemczech istnieje koegzystencja prywatnego i ustawowego ubezpieczenia zdrowotnego. Oba systemy są zasadniczo różne. Tak więc wkład w GKV zależy od dochodów. Korzyści, które oferuje dana oferta ubezpieczeń zdrowotnych nie mają znaczenia, jak również wcześniejsze choroby pacjenta. Te trzy czynniki mają natomiast decydujące znaczenie dla wysokości składki prywatnego ubezpieczenia zdrowotnego.
Nawet jeśli korzyści wynikające z ustawowego ubezpieczenia zdrowotnego są w 95% identyczne, nie oznacza to, że wkład jest taki sam. Obecnie składa się ono z wkładu podstawowego i dodatkowego.
Podstawowa składka na ustawowe ubezpieczenie zdrowotne wynosi 14,6%. Od tego czasu pracodawca przejmuje 7,3%. Ponadto, zakłady ubezpieczeń zdrowotnych mogą wnieść kolejny wkład.
Dane z 2017 roku pokazują, że to od każdej ustawowej firmy ubezpieczeniowej zależy, jak wysoki będzie dodatkowy wkład. Wynosi to na przykład od 0,3 do 1,8%. Skutkuje to znacznymi różnicami cen między dostawcami. Przy miesięcznym dochodzie brutto w wysokości 3 000 euro tworzą roczną różnicę w wysokości ponad 600 euro.
Jednak osoby ubezpieczone prawnie nie muszą płacić nieograniczonych składek na ubezpieczenie zdrowotne. Jeżeli zarobią ponad 4,425 euro brutto w 2018 roku
(53 100 euro brutto rocznie), nie będzie już składki na ubezpieczenie powyżej kwoty. To ograniczenie jest znane jako próg składki. Jest ona na nowo definiowana co roku i opiera się na rozwoju wynagrodzeń w Niemczech.
Prywatne ubezpieczenie zdrowotne
W Niemczech jest ok. 9 mln osób, które wybrały prywatne ubezpieczenie zdrowotne (PKV). Natomiast ponad 72 miliony osób objętych jest ustawowym ubezpieczeniem zdrowotnym.
W prywatnym ubezpieczeniu zdrowotnym osoby ubezpieczone na ogół otrzymują znacznie lepsze świadczenia. Jednak są one dostępne dla większości populacji tylko z pewnego rocznego dochodu. Wielu pracowników, którzy chcieliby przejść na prywatne ubezpieczenie zdrowotne, jest związanych ze swoim dochodem z ustawowym ubezpieczeniem zdrowotnym. W związku z tym jest znacznie mniej pacjentów prywatnych niż gotówkowych.
Kto może korzystać z nich niezależnie od dochodów?
Urzędnicy służby cywilnej, osoby pracujące na własny rachunek i niektóre inne grupy zawodowe mogą korzystać z prywatnych ubezpieczeń zdrowotnych.
Korzyści, jakie daje prywatne ubezpieczenie zdrowotne:
-
składki są często tańsze w porównaniu do GKV,
-
samodzielnie określasz zakres samej ochrony zdrowia,
-
krótki czas oczekiwania u lekarza,
-
szybkie spotkanie ze specjalistą,
-
duży wybór leczenia.
-
w zależności od stawki wysoka jakość opieki w szpitalu,
-
dostęp do protez,
-
swobodny wybór szpitala,
-
należyte wykonanie wszelkich zabiegów i operacji.
Wymagania dotyczące prywatnego ubezpieczenia zdrowotnego
Urzędnicy, specjaliści, studenci, urzędnicy, pracujący na własny rachunek i pracownicy o określonym pułapie dochodów mogą korzystać prywatnego ubezpieczenia zdrowotnego.
Uwaga: Prywatni ubezpieczycieli mogą odmówić ci włączenia w ich program ubezpieczeniowy. W przypadku osób z poważnymi schorzeniami nie zawsze jest łatwo znaleźć prywatne ubezpieczenie zdrowotne, które oferuje dogodne dla nas warunki.
Limit ubezpieczenia 2018: Ile pracownicy muszą zarabiać, aby móc przyłączyć się do PKV?
W 2018 roku pracownicy muszą zarabiać co najmniej 4950 euro brutto miesięcznie lub co najmniej 59,400 euro rocznie. Oprócz wynagrodzeń są również świadczenia, tj.: premie świąteczne, dodatkowe zyski, zryczałtowana rekompensata za nadgodziny, wkład kapitałowy pracodawcy czy istotne dla obliczenia rocznego wynagrodzenia.
Ubezpieczenie zdrowotne
Jeżeli pracownicy przekraczają limity ubezpieczenia obowiązkowego lub roczny limit dochodów, a tym samym mają możliwość wyboru między PKV i GKV, pracodawca najpierw powiadamia organy publicznego ubezpieczenia zdrowotnego, następnie informuje o tym fakcie trafia do konkretnej osoby. Po otrzymaniu tzw. bezpłatnego raportu pracownicy mają 2 tygodnie na poinformowanie ustawowego ubezpieczyciela o rezygnacji. Jeśli tego nie zrobimy, będzie ono kontynuowane.
Dla jakich zawodów prywatne ubezpieczenie zdrowotne jest odpowiednie?
Dla osób prowadzących własną działalność gospodarczą i niezależnych pracowników prywatne ubezpieczenie zdrowotne jest dobrowolne i niezależne od dochodów. Specjalnie dla nich prywatne ubezpieczenie zdrowotne może być tańsze w porównaniu do ochrony prawnej.
W przypadku urzędników służby cywilnej jest szczególnie korzystne ze względu na specjalne stawki przygotowane z myślą o nich. Jednakże w przypadku ustawowego ubezpieczenia zdrowotnego urzędnicy państwowi muszą wnieść pełną składkę ubezpieczeniową.
Uczniowie są także częścią grupy osób, które mogą się ubezpieczyć prywatnie. Jest to jednak możliwe tylko na początku. Aby to zrobić, uczniowie muszą wybrać prywatne ubezpieczenie zdrowotne w ciągu pierwszych trzech miesięcy po rejestracji.
Prywatne ubezpieczenie zdrowotne zapewnia kompleksową ochronę leczenia ambulatoryjnego, pobytów w szpitalu i wizyt dentystycznych.
Z reguły ogólne leczenie medyczne jest objęte przez lekarza rodzinnego i specjalistę, obejmuje przepisane leki, a także środki zaradcze i pomoce. Ponadto przyszli prywatni pacjenci powinni zwracać uwagę na kompleksowy zwrot kosztów opieki domowej i psychoterapeutycznej.
W zależności od stawki, prywatni ubezpieczeni w szpitalu mają prawo do jednego pokoju i leczenia przez głównego lekarza. Ponadto mogą swobodnie wybierać swój szpital.
Z dentystą prywatne ubezpieczenie zdrowotne zwraca do 100% kosztów leczenia stomatologicznego. Nawet w przypadku protez dentystycznych refundacja jest w dużym stopniu uzależniona od taryfy.
Refundacja
Jeśli korzystasz z prywatnego ubezpieczenia zdrowotnego – najpierw sam opłacasz rachunki za leki, lekarzy i współpracowników. Następnie przekazujesz je ubezpieczycielowi, ten zwraca ci koszty zgodnie z zwartą z tobą umową.
Warto zaznaczyć, że podczas hospitalizacji rozliczenia są często wykonywane bezpośrednio między szpitalem a firmą ubezpieczeniową.
Ubezpieczenie rodziny
W przeciwieństwie do ustawowego ubezpieczenia zdrowotnego członkowie rodziny nie mogą być objęci bezpłatnym ubezpieczeniem. Dla dzieci są jednak ogólnie korzystne specjalne stawki.
Czy pracownicy mogą natychmiast przejść na prywatne ubezpieczenie zdrowotne, jeśli ich dochody są wystarczająco wysokie?
Przychody pracowników przynajmniej przez dwanaście miesięcy muszą być powyżej limitu obowiązkowego ubezpieczenia, zanim będą mogli przejść na prywatne ubezpieczenie zdrowotne.
Pracujesz w Niemczech i masz możliwość przejścia na prywatny fundusz zdrowotny? Zastanawiasz się czy warunki przestawione przez ubezpieczyciela są uczciwe? Niestety twój niemiecki nie jest na tyle biegły, aby samodzielnie przejść przez te formalności? Poproś o pomoc znajomego władającego językiem niemieckim lub udaj się do zaufanego biura tłumaczeń.
Pomoc medyczna
Obywatele Unii Europejskiej (Europa), EOG (Europejskiego Obszaru Gospodarczego oraz Islandii, Liechtensteiu i Norwegii oraz Szwajcarii mogą korzystać z opieki zdrowotnej na takich samych zasadach, jak obywatele niemieccy.
W celu uzyskania państwowej opieki zdrowotnej należy przed wyjazdem zaopatrzyć się w kartę EKUZ (Europejską Kartę Ubezpieczenia Zdrowotnego).
Tymczasowi goście spoza obszaru UE mogą również być uprawnieni do ubiegania się o państwową opiekę zdrowotną na mocy wzajemnych porozumień z ich krajem pochodzenia lub w inny sposób chcą płacić za usługi opieki zdrowotnej.
Każdy, kto ma w planach pobyt dłuższy niż rok lub ma zamiar podjąć pracę Niemczech, musi dołączyć do wybranego przez siebie niemieckiego ubezpieczenia zdrowotnego.
